SAMOV SAVEZ: Kako je nastala prva slavenska država?


Oko 560. godine Avari su se probili do Karpata i zavladali nad Slavenima. Granice njihovg utjecaja su išle od današnje Srbije do Baltoka u Mađarskoj, a zatim na istok prema Bratislavi i duž Južne Slovačke i Rutenije, koja je poznata i kao Kijevska Rusija).

Nakon neuspjele Avarsko-Slavenske opsade Carigrada 626. godine, Slaveni sjeverno od Dunava digli su pobunu protiv Avara. Kupovali su oružje od Franačkih trgovaca sa zapada. Jedan od ovih trgovaca je bio i čovjek za čije porijeklo znamo samo da je Franak, i da je domorodac Senonije (moguće da je to u današnjoj Francuskoj ili u Belgiji).

Uskoro je dokazao da je imao veće ambicije od trgovine jer je uspio da se nametne vođi pobunjeničkih Slavena. Pod njegovim vodstvom, pobunjenici su skršili moć Avara i 623. i izabrali Sama kao svog prvog vladara (neki historičari osporavaju tu godine, jer oni vjeruju da je ustanak izbio tek nakon neuspješne opsade Carigrada 626).

Iako je Samova država često nazivana prvim slovenskim kraljevstvom ili čak i imperijom, to je zapravo savez plemena. Arheološka istraživanja pokazala su da je njen sastav pronađen u Moraviji, Slovačkoj, Donjoj Austriji, Karantaniji, Lužičkoj Srbiji na Labi i vjerovatno dio Češke. Centar ove države bio je u velikoj mjeri usklađeni s budućom Velikomoravskom kneževinom u 9. i 10. vijeku.

Vođa Samo 631. je ušao u rat sa Francima, navodno zato što su njegovi vojnici opljačkali i ubili neke od franačkih trgovaca. Franački kralj Dagobert predvodio je vojsku protiv Sama, ali je poražen kod dvorca Wogastisburg, čija lokacija nije poznata danas.

Samo uz pomoć lužičkosrpskog vladara Dervana organizovao protunapad i opljačkao pokrajinu Tiringiniju. Samova država se raspala nedugo nakon njegove smrti 658. ili 659. godine.

Iako je imao samo 12 žena i 37 djece, država jednostavno nije imala dovoljno razvijene institucije da omogući miran prijenos vlasti iz jedne generacije na drugu.

Avari su se vratili na prostor Južne Slovačke i izmiješali sa Slavenima tamo, dok su ostali Slaveni u drugim krajevima bivše države očuvali svoju nezavisnost. Iz ove jezgre došlo je do stvaranja spomenute Velikomoravske kneževinei.