Do početka VIII stoljeća Arapi muslimani su zaposjeli prostor sjeverne Afrike. Godine 711. vojskovođa Tarik ibn Zijad s brojnom vojskom je prešao Gibraltar (koji je i nazvan po njemu, Džebelut – Tarik) i tako je započelo osvajanje vizigotske Španije.
Vizigotski kralj Roderik je pokušao spriječiti prodor Arapa, skupio veliku vojsku, ali je u bici kod Kseresa doživio poraz iako je imao više vojnika. Ova bitka je bila sudbonosna za vizigotsku Španiju, ali i za cijelu Europu.
Tarik je u prvom naletu osvojio Malagu, Granadu i Kordobu, a 712. godine mu se predao i glavni grad Toledo. Za nekoliko godina cijela Španija je bila u arapskim rukama osim sjeverozapadnih regija Kantabrije, Asturije i Baskije.
Tarikovim prelaskom u Španiju historija islama ulazi u novu fazu. Ta nova država brzo se razvija i za kratko vrijeme je postala uzorom napredne i kulturne države.
Zahvaljujući bogatom iskustvu, muslimani su unaprijedili zanatstvo, trgovinu i poljoprivredu. U tako naprednoj državi nije izostao ni razvoj duhovne kulture. Obrazovanje se podiglo do najviše razine u vrijeme kada je Europa čamila u tmini neznanja i barbarstva.
Doba vladavine Abdulmelika i Velida se može nazvati vrhuncem dinastije Umajada i drugim periodom velikih osvajačkih ratova. Velid je imao čitav niz nesposobnih nasljednika, koji su radi moralne ili fizičke slabosti i neodlučnosti, te zbog tiranskog načina upravljanja, daleko zaostajali za znamenitim vladarima kao što su Muavija, Abdulmelik i Velid. Ti nesposobni nasljednici su zapravo bili saučesnici u padu dinasije Umajada.
Potomci Muhamedovog amidžića Abdulaha ibn Abasa su nastojali da ostvare sporazum sa sljedbenicima Alije i da ujedinjenim silama krenu protiv Umajada, koji su silom prisvojili khalifat. Posljednji umajadski khalifa Mervan II je bio prozvan El-himar, što znači magarac, a vladao je od 745. do 750. godine, no njegova vlast je bila ograničena.
Španija i Afrika su se odmetnule od njegove vlasti, u cijeloj Siriji je vladalo ratno stanje, šiiti su u Perziji osvojili nekoliko gradova. Mervan je donekle uspio da uguši ove ustanke, ali se nije mogao održati protiv brojnih neprijatelja.
Ugledni član abasidske porodice Ebul-Abas Abdulah je došao sa vojskom u Irak i proglasio se khalifom. Mervan je skupio vojsku i u januaru 750. godine kod rijeke Zab se suprotstavio Ebul-Abasu.
U ovoj žestokoj bici Umajadi su poraženi, a Ebul-Abas je ušao u Siriju i tamo je priznat za khalifu. Mervan je pobjegao i kasnije umro u Egiptu. Ebul-Abas i njegov amidža Abdulah ibn Alija su izveli pokolj nad članovima dinastije Umajada, a jedino se spasio Abdurahman ibn Muavija ibn Hišam.
On je pješice prešao cijelu Palestinu, Egipat i sjevernu Afriku, a onda je uz pomoć Berbere prešao u Španiju, gdje se 756. godine proglasio samostalnim vladarem i udario temelje zapadnom khalifatu.
Komentariši